De Transvaalbuurt of Afrikanerbuurt is vanaf 1912 aangelegd als arbeiderswijk naar een plan van Berlage. Aanvankelijk was 80% van de bevolking Joods proletariaat, afkomstig van het in 1910 deels onbewoonbaar verklaarde Uilenburg en eerder socialistisch dan religieus gezind. Socialisten, communisten en anarchisten hadden alle een eigen plein voor manifestaties. Het enthousiasme voor de Boerenoorlog komt tot uitdrukking in de straatnamen, maar ook in de eerste sculptuur van Hildo Krop als stadsbeeldhouwer. De naoorlogse verloedering is door een integrale aanpak van de ‘krachtwijk’ gekeerd, waarbij zo weinig mogelijk is gesloopt en de leefbaarheid aanzienlijk verbeterd, onder andere met kunstwerken die de geschiedenis van de wijk levend houden. Naast het Muiderpoortstation staat het eerste van een reeks monumenten die de deportaties van 1942-44 herdenken - met medewerking van Karel Appel. Maar ook de anti-Apartheidsstrijd is levend gehouden.

Het Polderweggebied is sinds 2007 volgebouwd en heet nu Oostpoort, met opwekkende straatnamen als Nirvana, Eldorado, Arcadië en Walden. Het is een 'binnenstedelijke Vinex-locatie' rond de oude Oostergasfabriek. Siermetselwerk is terug van weggeweest: pilasters met kroonvormige kapitelen, verspringende metselverbanden, speklagen, bogen en puntdaken. Het door Soeters en Van Eldonk bedachte stratenpatroon is intiem en verrassend. Sjoerd Soeters tekende zelf aan de kadewoningen, net als Mulleners & Mulleners, bekend om hun herinterpretatie van de oud-Hollandse stijl. Op de Oranje Vrijstaatkade staat sinds 2019 een kunstwerk van Martijn Sanders, U bevindt zich hier, bestaande uit uitspraken van bekende mensen uit Oost, zoals Renate Dorrestein, Wally Tax en Mathilde Wibaut. Net als de architectuur is het een herinnering aan de twintigste eeuw.

• Houd tijdens de rondleiding 1,5 meter afstand van elkaar.
• De docent maakt tijdens de wandeling gebruik van een fluisterset. Graag uw eigen koptelefoon of oordopjes meenemen (met draad, mini jack jack aansluiting, geen bluetooth) voor de geluidsversterking van de docent.