Zoeken
Mand
Blijf benieuwd!
Op de hoogte blijven van ons steeds vernieuwende aanbod?
Meld je aan voor onze nieuwsbrief!
Wekelijks maken onze docenten korte lessen over hun favoriete onderwerpen. Haal kunst in huis en kijk naar onze artbites. Van kunstgeschiedenis tot biologie en van filosofie tot vintage kleding... Veel plezier!
Benieuwd hoe het leven eruitzag in de Romeinse steden Pompeï en Herculaneum? Reis af naar het Drents Museum in Assen voor de indrukwekkende tentoonstelling Sterven in schoonheid en maak kennis met de kunst en schoonheid waarmee de inwoners zich omringden.
In deze Artbite neemt Bastiaan Steffens (conservator archeologie) je mee door de tentoonstelling (nog t/m 26 maart 2023 te zien).
Muziek © www.bensound.com
Meer verdieping? Volg in februari in het Drents Museum en online een inleidende tentoonstellingslezing, klik hier voor meer info.
We tellen af naar kerst met deze Artbite over het kerstverhaal! Door de eeuwen heen hebben vele kunstenaars de geboorte van Christus afgebeeld. Zo legde Giotto Maria vast op doek met een ingebakerd kind aan haar zijde, maakte Gentile da Fabriano een nachtelijke geboortescène en schilderde Rembrandt het Christuskind in een huiselijke setting. Eeuwen later verbeeldde Matisse het kerstverhaal niet met verf, máár stukjes glas.
Benieuwd naar deze en andere kunstwerken? Kunsthistorica Frederike Upmeijer heeft prachtige verhalen voor u in petto.
Ga mee naar het Venetië van de 18e eeuw! De stad had haar rol als machtige zee-republiek verloren, maar was zeer geliefd onder de cultuurtoeristen die Venetië bezochten op hun grand tour. Er was één Italiaanse schilder die hier slim op in wist te spelen: Canaletto (1697-1768).
Met zijn vedute, stadsgezichten, konden bezoekers een herinnering aan hun verblijf mee naar huis nemen. En wie wilde dat nou niet in een tijd zonder fotocamera?
Stefan van Raay, gastconservator van Frida Kahlo & Diego Rivera: A Love Revolution, vertelt waarom u nu naar Amstelveen moet afreizen om de tentoonstelling over Frida te bekijken.
Er zijn schilderijen te zien die voor het eerst in Nederland zijn en waarschijnlijk niet snel terug komen. Ontdek de hedendaagse maatschappelijke en politieke vraagstukken die ook in Frida's leven een rol speelden.
Bekijk hier de tentoonstellingslezing.
Weer of geen weer, dit 17e-eeuwse terrasje kunt u online pakken! Schuif aan bij dit vrolijke gezelschap in de buitenlucht, vermoedelijk op een terras in Haarlem, geschilderd door Willem Buytewech.
Een groepje welgestelde jonge mannen en vrouwen geniet van een rijkelijk gedekte tafel. Ziet u de wijnkoeler, pauwenpastei en oesters ook? Kunsthistorica Wendy Fossen bespreekt alle fraaie details.
Het is 1066 en de Slag bij Hastings wordt uitgevochten. Willem de Veroveraar valt vanuit Normandië Engeland binnen en verslaat de Angelsaksische koning Harold II. Met zijn overwinning brengt hij ook een nieuwe architectuurstijl naar Engeland: de Norman Style.
Welke kathedraal wordt in deze romaanse stijl uitgebouwd? Welke rol spelen pelgrimstochten hierbij? Frederike Upmeijer heeft weer een interessant verhaal voor u in petto!
"Wat heeft ze aan? 'Wie' draagt ze?" Normaal zitten we op Koningsdag voor de buis, in afwachting van wat de koningin aan heeft. Modehistorica Birthe Weijkamp neemt ons in haar modebite mee naar de kledingkast van Máxima. Ook heeft ze het over haar voorgangers en hoe normaal het is voor royals om te blijven 'steken' in een kledingstijl. Leve de koningin!
De kunstwereld is in rep en roer! Is er een Caravaggio ontdekt? Is het Ecce Homo? Al eeuwen niet meer gezien. Vrije Academie directeur Peter van Duinen vertelt over de ontdekking in Spanje. Is deze ontdekking bijzonder? Ja natuurlijk! Maar niet uniek, het kwam de afgelopen jaren vaker voor...
Aldwin Kroeze vertelt over een levende legende: Gerhard Richter (1932). De route van zijn verhaal loopt langs kathedralen met glas-in-lood creaties van Hockney en Chagall en stopt in Tholey.
De noodlijdende Benedictijner abdij van St. Mauritius krijgt daar in september 2020 drie prachtige glas-in-lood creaties van Richter. Hij schenkt ze met de mededeling aan zijn publiek dat dit zijn slotakkoord is. Waarop baseerde hij de ontwerpen van zijn Opus? En hoe kwam Richter van de fotografische realiteit in de jaren zestig, tot het maken van deze creatie vorig jaar?
In 1939 werd in de heuvels van Sutton Hoo een Angelsaksisch scheepsgraf ontdekt, afkomstig uit de 7e eeuw. Een periode die in de geschiedenisboeken vaak wordt gezien als de duistere middeleeuwen. Toch zijn de opgegraven voorwerpen verre van duister!
Goud, verfijnde ruitpatronen, gevlochten vormen, dierfiguren: kunsthistorica Frederike Upmeijer vertelt u over de schat vol met indrukwekkend edelsmeedwerk. Daarmee vult deze Artbite de Netflix-hit van dit moment, The Dig, mooi aan!
De grote ster van deze Artbite weegt maar liefst 2200 kg, is geboren in noordelijk India en kwam in 1741 per schip aan in Rotterdam. We hebben het dan over één van de meest bijzondere modellen uit de kunstgeschiedenis: neushoorn Clara.
Vele schilders en tekenaars hebben Clara in detail vastgelegd. Kunsthistoricus Aldwin Kroeze dook in de geschiedenis en volgt Clara tijdens haar tournee door Europa. Kijkt u mee?
Een persoonlijke favoriet van kunsthistoricus Martijn Pieters is Romanovs in de ban van de ridders in de Hermitage Amsterdam. Een tentoonstelling om naar uit te kijken als de musea weer open mogen! Waarom? Omdat de 19de eeuwse middeleeuwen revival vaak wordt vergeten. Deze Artbite geeft u alvast een voorproefje.
Van een indrukwekkend schloss aan de romantische Rijn, tsaar Alexander III, een flabellum en niet te vergeten een tip om thuis alvast in middeleeuwse sferen te komen!
Op 28 januari veilde Sotheby's in New York voor een bedrag van 92 miljoen dollar een portret geschilderd door Sandro Botticelli. We kennen deze meester uit de renaissance vooral van zijn Geboorte van Venus en Primavera, maar juist in portretkunst was Botticelli opgeleid.
Wat maakt dit portret van een jongeman zo bijzonder? En hoe zien we Botticelli's lineaire stijl terug in zijn oeuvre? Kunsthistorica Frederike Upmeijer maakte er een Artbite over.
Kunsthistoricus Martijn Pieters zet het triptiek De Aanbidding der Koningen in de schijnwerpers. Geschilderd door de Vlaamse Primitief Hugo van der Goes en straks ná de lockdown in het echt te bewonderen in de Hermitage Amsterdam.
De combinatie van voorstellingen maakt het drieluik bijzonder. Maar waarom wordt één voorstelling altijd over het hoofd gezien? Juist de herdertjes keren regelmatig terug in Van der Goes' kleine oeuvre. Na deze Artbite herkent u het drietal met de engel voortaan ook gelijk!
Ieder jaar verandert Piazza del Plebiscito in Napels rondom kerst in een indrukwekkend kunstplein. Dit jaar streek er een baby van marmer, vastgeketend aan de straat, neer. Een hartenkreet van de 'Nieuwe Michelangelo': de 33-jarige Italiaanse kunstenaar Jago.
Kunsthistoricus Aldwin Kroeze neemt u in deze Artbite mee naar Napels en bespreekt dit zeer eigentijdse kunstwerk, want hoe zet Lookdown ons aan het denken? En welke coronakunstwerken zijn er nog meer gemaakt?
"Was je handen stuk", premier Mark Rutte kan het niet vaak genoeg zeggen. Niet alleen nu, maar ook in de middeleeuwen werden er vele handen gewassen. Uit hygiëne, als teken van beschaafdheid of om religieuze redenen.
Hoe zag het handen-was-ritueel er toen uit? Wie mocht zijn handen aan tafel wassen? Wat is een gemellion? Hoe werd er geur aan het waswater toegevoegd? Kunsthistoricus Martijn Pieters vertelt u meer aan de hand van een aantal prachtige kunstobjecten.
Het heerlijk avondje komt er bijna aan! Speciaal daarvoor dook kunsthistorica Frederike Upmeijer in de kunstgeschiedenis en neemt u in deze Artbite mee langs legendes en symbolen over de heilige Sint Nicolaas.
Van de roe, snoepgoed en het strooien van munten tot zijn herkenbare mijter, naastenliefde en een kous. We bekijken Jan Steens beroemde doek, maar ook middeleeuwse en Russisch orthodoxe iconen, een altaarstuk en een terracotta reliëf.
Wat hebben Galileo Galilei, Koning Koopman Willem I der Nederland, Freddy Heineken en de Partij voor de Dieren met elkaar gemeen? Historica Saskia Poelman gaat terug in de tijd, naar 30 november. Weet u in welke jaren belangrijke gebeurtenissen plaatsvonden?
Saskia Poelman neemt u mee naar 23 november 1890. Koning Willem III sterft op 73-jarige leeftijd. Hij maakte niet alleen privé veel mee (hij verloor 3 zonen en zijn eerste vrouw), maar worstelde ook met de nieuwe rol als monarch die vastzit onder de constitutie en het parlement. Wat waren zijn tegenslagen en wanneer werd hij alsnog Koning van het volk? En hoe kwam het dat Nederland na 80 jaar oorlog vrijgevochten als republiek tóch weer voor een monarch koos?
Elk maatschappelijk vraagstuk kan vanuit de filosofie benaderd worden. Zo ook de mondkapjes discussie. Filosoof Mats Lodenstijn neemt 3 vormen van ethiek en licht ze kort toe: de deugdethiek, de plichtethiek en de gevolgenethiek. Want wat is correct en moreel wenselijk gedrag?
Waarom zou kunst altijd vernieuwend en origineel moeten zijn? Terwijl kunst uit het verleden in talloze gevallen de inspiratie is voor kunst uit het heden. Kunsthistoricus Martijn Pieters maakt een kunsthistorische stamboom over het eens zo geliefde topstuk uit het Vaticaans Museum: Apollo Belvedère.
In de 15e eeuw gevonden, bewonderd door velen en nog steeds een inspiratie voor kunstenaars van nu. Weet u bijvoorbeeld welke voetballer van FC Barcelona zich recent nog liet afbeelden als Apollo?
Het is 1951, Nederland is in wederopbouw. Fries is op dat moment nog geen erkende taal en wordt gezien als oude, boerentaal. In oktober wil een verkeersovertreder zich in Heerenveen in het Fries verdedigen. De kantonrechter keurt dat echter niet goed. Deze keuze leidt een maand later tot 'Knuppelfreed', ofwel knuppelvrijdag. Een uit de hand gelopen optreden tegen jonge Friesen, waarbij ook argeloze huisvrouwen werden geraakt door politiegeweld.
Historicus Saskia Poelman vertelt u over de gevolgen van deze dag voor de Friese taal.
In ons collectief geheugen gegrift; de stier van Paulus Potter. Verrassend groot en duidelijk in opdracht gemaakt, toch? Maar voor wie en welke vaardigheden laat Potter zo duidelijk naar voren komen in zijn schilderwerk? En hing 'De Stier' echt een tijdje naast de 'Mona Lisa'?
Kunsthistorica Frederike Upmeijer bespreekt zijn grootse meesterwerken, die u overal ter wereld zomaar tegen komt op een zeventiende-eeuwse kunstafdeling.
9 november is een dag waarop in de geschiedenis veel gebeurd is. Van de ontdekking van The Beatles in 1961 in The Cavern Club tot de val van de Berlijnse muur in 1989. Maar ook aan de andere kant van de oceaan vond vandaag in 1960 een historisch moment plaats: John F. Kennedy werd tot president gekozen na spannende verkiezingsstrijd met Richard Nixon.
Hoe groeide Kennedy uit tot zo’n geliefde president? En wat was daarin de rol van de Cuba raket crisis? Bekijk deze Artbite en historica Saskia Poelman neemt u mee terug in de tijd.
Een literaire Artbite in het teken van de Duitse dichter Bertolt Brecht (1898-1956) en zijn nooit voltooide gedicht: Es wechseln die Zeiten (bekend geworden onder de naam Das lied vond der Moldau).
Waar stenen traditioneel de onveranderlijkheid van tijd verbeelden, doet Brechts juist het tegenovergestelde. Bent u benieuwd welk moraal erin dit gedicht naar voren komt? Bekijk deze Artbite en literatuurwetenschapper Liesje Schreuders laat u de versie lezen én horen waarbij Hanns Eisler de muziek maakte.
Nederland is rond Allerheiligen regelmatig geteisterd door heftige overstromingen. De grootste Allerheiligenvloed vond plaats in 1570, toen zowel bij de Nederlandse als Vlaamse kust het water tot ongekende hoogte steeg en vele dijken het begaven. Recenter, in 2006, overstroomde het gebied bij Delfzijl en haalde ingesloten paarden het wereldnieuws. Ga met droge voeten terug in de tijd tijdens deze Artbite van historica Saskia Poelman!
Deze klassieke gothic novel is alom bekend. Maar hoe komen we aan het beeld dat we in ons hoofd hebben van Frankenstein? Hoe zag het monster er uit in de oorspronkelijke uitgave in 1830?
Meer weten over Halloween en Frankenstein? Liesje geeft zaterdag 31 oktober een online lezing over Shelley en haar monsterlijke creatie!
Precies 70 jaar geleden vertrok er vanuit Rotterdam een schip richting Korea met aan boord de eerste lichting Nederlandse vrijwilligers. Nederland kon er niet onder uit komen en moest door de aangenomen VN-Resolutie (nummer 84) Zuid-Korea ook militair steunen. Wel stuurde de Nederlandse regering alleen vrijwilligers.
Ga mee terug naar 1950 en historica Saskia Poelman vertelt u meer over de Korea Oorlog en de rol van de Nederlandse vrijwilligerstroepen in deze vergeten oorlog.
Eén van de mooiste voorbeelden van Byzantijnse architectuur staat in Istanbul: de Aya Sofia, met een enorm luchtige en grote koepel. Bijzonder is dat deze koepel slechts door vier pijlers gedragen wordt. Kijk je op de plattegrond, dan staan deze pijlers echter niet recht onder de koepel. Een hulpconstructie genaamd pendentief is hierbij het geheim!
Hoe zit dat precies? Architectuurhistoricus Jelte van Koperen legt het u in deze Artbite helder uit.
Hoe bouwden de Romeinen de Pont du Gard in Frankrijk en het Colosseum in Rome? Met behulp van een nieuwe bouwvorm: de boogconstructie. Architectuurhistoricus Jelte van Koperen legt u uit hoe de Romeinen door kleine stenen te stapelen, alle krachten konden omzetten in drukkracht. De spatkracht die hierbij ontstond, vingen zij slim op met extra gewicht aan weerszijden, waardoor brede overspanningen gecreëerd konden worden.
Bekijk deze Arbite en voortaan kijkt u met andere ogen naar alle bogen in de architectuur!
Deze allereerste Artbite van architectuurhistoricus Jelte van Koperen staat in het teken van zwaartekracht. Aan de hand van houten latjes, touw en stoepkrijt legt Jelte u helder uit hoe zwaartekracht omgezet wordt in druk- en trekkracht.
Hout kan beide krachten aan, maar waarom zijn tempels van steen gebouwd? En waarom staan de kolommen dicht op elkaar? Na het kijken van deze Artbite weet u precies wat deze zogeheten architraafbouw inhoudt!
In deze Modebite zet kostuumhistorica Birthe Weijkamp de pofmouw in de schijnwerpers. Van splitjes in de mouw, de kopmouw en de schapenboutmouw tot grote schoudervullingen met pofmouw: schouders met én zonder volume passeren de revue!
Birthe neemt u mee door de geschiedenis en vertelt u over verschillende (hof)modes die u vandaag de dag ook in de kledingrekken kunt tegenkomen.
De papaver, ook wel klaproos genoemd, duikt niet alleen op in het plantsoen, de tuin of langs de weg, ook in de kunsten zien we de roodkleurige bloem veel. Meestal als attribuut van de Griekse god van de slaap: Hypnos.
Frederike bespreekt in deze Artbite een aantal voorbeelden, onder meer uit de klassieke oudheid en van de Prerafaëlieten. Een stilleven van ‘de snuffelaar’, Monets landschap met klaprozen en een kunstproject in Engeland vol poppies mogen natuurlijk niet ontbreken.
De impact van schilder Caravaggio op de kunsten was enorm. Reden voor Frederike om van haar all time favorite niet zijn bekende schilderijen, maar juíst zijn onbekendere werken eens te belichten.
Vanuit Rome neemt Frederike u via Napels mee naar Malta. Onder meer een prachtig plafondstuk met de goden Jupiter, Neptunus en Pluto, het schilderij De geseling van Christus gemaakt voor de Napolitaanse adel en De onthoofding van Johannes de Doper met daarop Caravaggio's echte naam geschreven in zand passeren in deze Artbite de revue.
Sinds 1974 is Jardin d'émail van Jean Dubuffet voor velen dé favoriet van de beeldentuin van het Kröller-Müller Museum. Na een grondige restauratie van zes jaar straalt het kunstwerk weer te midden van het groen.
Hoe is de beeldentuin in 1961 ontstaan? Wat was er uniek aan dit concept? En wat maakt het zwarte-witte landschap van Dubuffet zo bijzonder? Lisette Pelsers, directeur van het Kröller-Müller Museum, neemt u in deze Artbite mee de tuin in!
Wat is de overeenkomst tussen Jheronimus Bosch zijn 'Tuin der Lusten', de 'Malle Babbe' van Frans Hals en een geldmunt uit de oudheid? Op alle drie staat een uil afgebeeld.
In de kunst komen uilen in allerlei betekenissen voor: domheid, wijsheid en het goed kijken. Frederike bespreekt in deze Artbite de symboliek van de uil en laat u met andere ogen naar een aantal bekende kunstwerken kijken!
Door de eeuwen heen een inspiratiebron voor vele kunstenaars: Hollandse luchten. Van dramatische wolkenluchten tot blauwe luchten vol met licht. Jacob van Ruisdael is er wereldberoemd mee geworden. Maar welke kunstenaars zijn nog meer gefascineerd door de schoonheid van de Hollandse lucht? Frederike belicht in deze Artbite een aantal voorbeelden, waaronder de hedendaagse kunstenares Anke Roder en landschapsfotografe Saskia Boelsums.
De intelligente lockdown dwong ons een stap terug te doen. Zowel in ons dagelijks leven als in de samenleving. Zonder de vitale en cruciale beroepen konden we deze crisis niet te lijf gaan. Dat besef, confronteert ons ook met de vraag: Hoe betekenisvol is ons eigen werk eigenlijk? Misschien heeft de coronacrisis de manier waarop u werk waardeert ook wel veranderd.
Filosoof Mats Lodenstijn reflecteert in deze Filobite op de nieuwe inzichten en vraagt zich af of deze crisis een kantelpunt zou zijn.
Meer filosofie? Bekijk ook Mats zijn lezing over het stoïcisme.
Waan u even in Siena in het Palazzo Pubblico voor de prachtige fresco’s van Ambrogio Lorenzetti (ca. 1290-1348). Het is de eerste grote profane fresco in de middeleeuwen, geschilderd in opdracht van de stadsbestuurders mét een boodschap waar wij vandaag de dag nog lering uit kunnen trekken.
Welke verhalen verbeelden de fresco’s? En wie zijn er afgebeeld? Frederike zoomt in deze Artbite in op de details van zowel het goede als het slechte bestuur!
Wijde rokken komen in de modegeschiedenis veel voorbij. Van de fardegalijn (wielvorm) in de zestiende eeuw tot de petticoats in de jaren 50. Waarom wordt het modesilhouet breder? En hoe wordt een rok zo wijd? Kostuumhistorica Birthe Weijkamp neemt u mee in de wereld van de wijde rok!
Speciaal voor deze Modebite trekt Birthe als voorbeeld een negentiende eeuwse huisjapon en fleurige petticoat-jurk uit de kast.
Veel middeleeuwse kerkportalen verbeelden het verhaal van 'De wijze en dwaze maagden'. Frederike bespreekt een aantal interessante voorbeelden en neemt u mee door de eeuwen heen.
Onder meer prachtige sculpturen vol met emoties aan buitenkant van de Dom van Maagdenburg en een hedendaagse verbeelding in Edinburgh komen in deze Artbite voorbij. Maar ook dichterbij huis, in de buurt van Zutphen, zijn de wijze en dwaze maagden te vinden!
De Vlaamse schilder Rubens vertrekt rond 1600 uit Antwerpen om in Italië zijn opleiding te voltooien. In Rome weet hij met zijn diplomatieke kwaliteiten in 1608 de opdracht binnen te slepen voor het altaarstuk van de Chiesa Nuova. Toch komt het doek uiteindelijk niet in Rome, maar in Antwerpen te hangen en zorgt het werk ervoor dat Rubens ook daar naam maakt.
Bent u benieuwd waarom? En welke schilderijen op leisteen wél in de Chiesa Nuova komen te hangen? Peter vertelt u in deze Artbite er meer over!
Een verzameling van honderd verhalen vol met liefde en humor, vertelt door zeven vrouwen en drie mannen, inspireren sinds de pestepidemieën van de veertiende eeuw vele kunstenaars. Schrijver Giovanni Boccaccio, één van de grote van de Italiaanse middeleeuwse literatuur, tekende ze op in: Decamerone.
Door de eeuwen heen is Decamerone meerdere keren opnieuw uitgegeven. In deze Artbite bespreekt Frederike er een aantal. Onder meer de optekeningen van John William Waterhouse en Sandro Botticelli komen voorbij. En niet te vergeten een bijzondere theatervertelling van nu!
Frans van der Avert, directeur van Paleis Soestdijk, vertelt u in deze Artbite over één van zijn favoriete kunstwerken: De Staalmeesters (1662) van Rembrandt. Het schilderij heet officieel De waardijns van het Amsterdamse lakenbereidersgilde en hangt sinds 1885 in het gebouw dat wij nu kennen als het Rijksmuseum.
Wat maakt dit enorme doek van Rembrandt zo bijzonder? Frans belicht een aantal interessante elementen en neemt u mee langs de plekken waar het schilderij heeft gehangen.
Een schilderij dat de laatste weken regelmatig op sociale media voorbij komt is Nighthawks uit 1942 van de Amerikaanse schilder Edward Hopper. De leegte, eenzaamheid en vervreemding roepen vandaag de dag associaties op met de totale leegte die nu in steden heerst.
Hopper heeft op doek vele vergelijkbare scènes gecreëerd. Frederike Upmeijer neemt u in deze Artbite kort mee door Hoppers leven en bespreekt een aantal beroemde schilderijen uit zijn oeuvre.
De eeuwenoude wijsheden van het stoïcisme kunnen ons helpen door de Corona crisis heen te komen. Bent u benieuwd hoe deze filosofiestroming gemoedsrust en op den duur geluk kan creëren? Filosoof Mats Lodenstijn neemt u in deze Filobite mee in de geschiedenis van het stoïcisme en vertaalt de kerngedachte ‘Wat aan ons is, en wat niet aan ons is' naar het nu. Slecht oordelen over de verplichtingen van de intelligente lockdown heeft geen zin, beter kunnen we ons in lijn met de stoïcijnen focussen op wat nog wel kan.
De lijn speelt door de eeuwen heen een belangrijke rol in de beeldende kunst. Frederike Upmeijer neemt u tijdens deze Artbite mee in de ontstaansgeschiedenis van de lijn. Aanleiding hiervoor is de tentoonstelling Beauty is a line in het Rijksmuseum Twenthe.
U hoort over de eerste lijntekening die volgens de mythen te herleiden is naar de dochter van een Griekse pottenbakker. Daarna passeren Michelangelo, aquarellist John Ruskin, expressionist Kirchner en natuurlijk Picasso én Matisse de revue. Die laatste creëerde een eigen vormentaal van lijnen en gekleurd papier.
Frederike Upmeijer neemt u digitaal mee naar een bijzonder museum in het hart van Moskou: de Tretjakovgalerij. Hier huisvest de indrukwekkende verzameling Russische schilderkunst (van iconen tot negentiende eeuwse kunst) van textielhandelaar, verzamelaar en mecenas Pavel Tretjakov (1832-1898).
In deze Artbite belicht Frederike een aantal schilderijen uit de collectie. Onder meer een landschap waar roeken de langverwachte lente aankondigen en een schilderij met spelende beren die later hét gezicht werden van een Russische chocoladereep.
Normaal is het op Koningsdag vol op de Dam in onze hoofdstad. Vandaag zal het er rustig zijn. Mariska neemt u graag mee in gedachten. Ze geeft u in deze artbite o.a. een geheugensteuntje om te onthouden op hoeveel palen het gebouw is gebouwd. Ook vertelt ze over de voorstudies, voor bijvoorbeeld de achtergevel, die in het Rijksmuseum te zien zijn. Komt u in gedachten even mee?
Literatuur uit de oudheid als inspiratie voor de beeldende kunsten door de eeuwen heen met alle menselijke tekortkomingen die we nu ook nog zien, in prachtige verhalen. De Romeinse dichter Publius Ovidius Naso beschreef rond het jaar 0 (n. Chr.) diverse verhalen over gedaanteveranderingen in zijn Metamorfosen.
Frederike belicht de symboliek in de mythische verhalen over Pan en zijn nimf Syrinx, Zonnegod Helios en Phaëton en Europa en vrouwenverslinder Zeus. Stuk voor stuk verhalen die door de eeuwen heen menig kunstenaar inspireerden.
Tijdens een bezoek aan de aan de Chiesa Nuova in Rome (Santa Maria in Vallicella) - waar Frederike al zo vaak is geweest - ontdekt ze ineens het gedenkteken van Cy Twombly. De in 2011 overleden Amerikaanse kunstenaar is een van haar favorieten.
Twombly was niet zo bekend als bijvoorbeeld zijn tijdgenoot Pollock, maar hij hoort wel degelijk tot de groten van de moderne kunst. Frederieke zoomt in op zijn twaalfdelige reeks uit 2001 die hij maakte voor de biënnale in Venetië. Hij schildert op zeer expressieve wijze, zeer gedetailleerd en met veel kleur de bloedige slag bij Lepanto in 1571.
David Hockney verrast ons tijdens de lockdown met een prachtige iPad tekening van narcissen. Hij herinnert ons eraan dat de lente zich door niets laat stoppen. De 82-jarige Hockney maakte zijn kunstwerk eind maart bij zijn huis in Normandië, waar hij in zelfquarantaine is gegaan. Docente Mariska Doesburg vertelt u over David Hockney!
Filosoof Mats Lodenstijn leeft in deze Corona crisistijd - zoals zovelen - alsof hij continue iets zou kunnen missen. Hij bekijkt doorlopend het nieuws en ziet veel mensen hetzelfde doen. ‘Liever zomaar iets doen dan niets doen’. In 1882 schreef Friedrich Nietzsche De Vrolijke Wetenschap. Hij ziet de ademloze, wilde arbeidsethos van Amerika naar Europa komen. Hij pleit voor verpozingstijd, even echt niets doen en nadenken over je leven of een goed gesprek te voeren met vrienden. Een vita contemplativa. Mats leest voor uit Nietzsches meesterwerk!
Judikje Kiers, directeur van het Amsterdam Museum, vertelt over het Regentenstuk Spinhuis uit 1650. Dit stuk hangt in de Grote Zaal van de Hermitage Amsterdam. We zien de regentessen en regenten van het Spinhuis tijdens een administratief overleg. Het spinhuis was er voor vrouwen die verdacht werden van bedelarij, diefstal of prostitutie. Ze werden gestraft, maar ook weer op het rechte pad gebracht.
Bartholomeus van der Helst portretteert op fenomenale wijze een kijkje in een levend, alledaags tafereel uit de zeventiende eeuw in Amsterdam. Kijkt u mee?
Voor de een is Pasen een lentefeest, voor de ander een Christelijk feest. Voor beide is de basis het teken van nieuw leven: het leven is sterker dan de dood. Hoop, waarde en lef winnen van hopeloosheid, zinloosheid en angst. Daarom is Pasen zo waardevol, juist in deze uitzonderlijke en hectische tijd waarin de wereld zich verkeerd.
Fris uw kennis over Pasen op met deze speciale Artbite. Kunsthistorica en docente Karin Braamhorst vertelt in het kort het Bijbelse verhaal aan de hand van belangrijke passages en figuren die ook in de kunsttradities voorbij komen!
Virussen zijn feitelijk niets anders dan kopieermachines. Ontelbare discussies zijn er gevoerd of ze nu wel of niet leven, maar ondertussen zitten we wel midden in een pandemie van alweer een virus dat we van een ander zoogdier cadeau gekregen hebben. Kees Boele, bioloog en docent bij de Vrije Academie volgt in het kader van een gepland actualiteitencollege de wetenschappelijke studies rond Covid-19. In deze "biobite" geeft hij een kort college virologie.
Kees legt u graag in 5 minuten uit hoe een virus te werk gaat. Wat gebeurt er met het virus en ons immuunsysteem als deze met elkaar in contact komen? Ook gaat hij in op de overeenkomsten van Covid-19 en de andere corona-virussen zoals SARS. En waar komt het huidige Corona virus vandaan?
Reizen kan even niet. Peter neemt u in deze Artbite dan ook graag - in gedachten - mee naar een bijzondere plek in zijn leven. Een piepkleine plek in Texas, Marfa. Daar vond hij het ultieme contrast tussen high art en de woestijn. U kent hem als kenner van de zeventiende eeuw, maar de hedendaagse en moderne kunst boeit en roert hem ook! Hedendaagse kunst vindt hij fascinerend, onbegrijpelijk en spannend. En hij vindt het prettig dat hij er juist nog niet alles vanaf weet.
Emilie Gordenker is sinds 1 februari 2020 directeur bij het Van Gogh Museum. Een gekke periode om van start te gaan, maar des te meer tijd om het levenswerk van Vincent via zijn schoonzus Jo Bonger te onderzoeken. Zij was na de dood van Vincent en haar man Theo in het bezit van alle schilderijen én brieven van Vincent.
De Catalaanse beeldhouwer Jaume Plensa maakt sculpturen die je ogen voor de gek houden. Sinds ArtZuid 2015 is docente Mariska Doesburg groot fan! Ze vertelt over 'Duna' en waar in Nederland je dit beeld kan bewonderen.
Via Thessaloniki, de bestemming van de afgelaste jubileumreis, neemt Frederike Upmeijer je mee naar een laatmiddeleeuws kerkje. Van onder tot boven gedecoreerd, met fantastische fresco's uit het begin van de 14e eeuw. Een van de voorstellingen die daar te zien is, is Hieronymus en de leeuw. Hieronymus overwint zijn angst voor de leeuw en verwijdert een pijnlijke doorn uit zijn poot. De leeuw blijft als dank voor altijd bij Hieronymus.
Zie je Hieronymus, dan zal je dus ook vaak de leeuw zien. Frederike vertelt over deze voorstelling, die op veel meer plekken te zien is.
Constance Bonarelli zette Bernini in vuur in vlam. Ze was de vrouw van een van Bernini's medewerkers, maar bedroog ook Bernini. Met zijn eigen broer! Of hij dat accepteerde vertelt Peter in zijn laatste Artbite.
De Roof van Persephone, een beroemd beeld van Bernini, is voor Peter van Duinen de sleutel voor zijn hele studie kunstgeschiedenis en het vak wat hij is gaan uitoefenen als docent, spreker en directeur van de Vrije Academie. Peter vertelt over het Rome in de tijd van Bernini, de opdrachtgever Scipione Borghese én waarom het beeld zo bijzonder is.
Het favoriete onderwerp van directeur Peter van Duinen is op dit moment Caravaggio-Bernini. Het corona virus verstoort zijn jubileumlezingen in het land. Hij vertelt u er graag meer over in zijn online Artbites.
In 2017 vierden we 100 jaar Mondriaan en De Stijl. Maar wat maakt Mondriaan nou de Godfather van de moderne kunst.
U hoeft niet naar buiten om elk hoekje van het Gogh Museum te ontdekken. Via Google Arts Institute kunt u wereldwijd musea bezoeken. We beginnen graag in de buurt, in Amsterdam bij het Van Gogh Museum.
Klik hier om bijvoorbeeld de Amandelbloesem op zaal te zien.
