Elke vierde mei staat het Nationaal Monument op de Dam centraal; de indrukwekkende stilte en de kranslegging staan in het collectieve geheugen gegrift van de Nederlanders. Van de vele Nederlandse gedenktekens, die aan de bezetting door de nazi’s herinneren, is dit monument van de beeldhouwer John Raedecker en de architect J.J.P. Oud het meest officiële herdenkingsaltaar te noemen. Hier worden de offers herdacht, evenals de herwonnen vrijheid van het Nederlandse volk. In zijn lezing gaat Oene Dijk in op de ontstaansgeschiedenis van het monument, waarbij duidelijk wordt dat de Dam niet de enig gedachte plek voor dit monument voor de natie was. Uit de schetsen van de beeldhouwer blijkt dat ook de vormgeving  en het beeldprogramma een resultaat is van een zoeken naar de meest passende vorm en betekenis.

Ook de relatie tussen de architect en de beeldhouwer had invloed op het eindresultaat, of in de woorden van Oud: ‘ Raedecker en ik meenden dat juist door deze tegenstelling een contrast te scheppen zou zijn dat fascinerender zou zijn dan wanneer een eenheid uit gelijksoortigheid zou zijn nagestreefd.'