Met kracht, expressie, felle kleuren en vaak een ruige penseelvoering richt het expressionisme zich vooral op het zo direct mogelijk en onvervalst weergeven van emoties. In sommige gevallen worden vrouwelijke kunstenaars onderbelicht in de kunstgeschiedenis. Van deze vrouwen kan dat tegenwoordig niet meer gezegd worden. Met grote tentoonstellingen wordt deze zomer aandacht besteed aan expressionisten als Paula Modersohn – Becker en Gabriele Münter. Een perfecte gelegenheid om tijdens het college door kunsthistorica Olivia Lankhorst – van Veen deze en andere vrouwelijke expressionisten in de schijnwerpers te zetten!

Paula Modersohn verhuisde in 1898 naar Worpswede. Tijdens haar verblijf in Worpswede schilderde zij het landschap en het dorpsleven, maar ook schilderde ze zelfportretten. Modersohn wordt gezien als een icoon van vroeg Duitse expressionisme. Haar tijdgenoot Gabriele Münter schilderde tijdens haar verblijf in Zuid Duitsland het Beierse heuvellandschap en ontwikkelde zich tot een belangrijke kunstenaar binnen de Neue Künstlervereinigung München. Niet veel later voegde ze zich bij partner Wassily Kandinsky en collega Franz Marc in de groep Der Blaue Reiter. Ook de van oorsprong Russische kunstenares Marianne von Werefkin hoorde bij die groep. Tegelijkertijd in Nederland schilderde Jacoba van Heemskerck in de expressionistische stijl, die vanaf 1906 elke zomer naar Domburg ging en haar ‘magische innerlijke’ landschappen schilderde.

Voor beide schilders was de innerlijke beleving en uitdrukking van emoties belangrijk. In het begin van de twintigste eeuw schilderden zij in de expressionistische stijl hun bezielde landschappen en portretten.

Paula Modersohn-Becker: tussen Worpswede en Parijs |  8 april t/m 12 augustus 2018 | Rijksmuseum Twenthe, Enschede
Gabriele Münter | 3 mei t/m 19 augustus in Louisiana Museum of Modern Art, Humlebaek  | 15 september t/m 13 januari 2019 in Museum Ludwig, Keulen