Niet alleen de late werken van Rembrandt zijn bijzonder, ook bij andere kunstenaars geldt dat de laatste fase in hun leven soms tot een onderscheidende stijl leidde. Turner, Hals, Picasso: allen hebben een Alterstil. Peter Wagemakers legt u exact uit wat het is en hoe we het herkennen. 

De tentoonstelling De late Rembrandt in het Rijksmuseum toont het late werk van Rembrandt: doorleefde werken in een losse penseelvoering uit de jaren vijftig en zestig van de zeventiende eeuw. Velen zien dit werk als een hoogtepunt binnen het rijke oeuvre van de schilder. Het Portret van Jan Six, de Staalmeesters, Isaak enRebecca (‘Joodse Bruidje’) en de zelfportretten uit die periode getuigen van een zelfbewuste schilder die een eigenzinnige weg op ging. Een tijdgenoot en oud-leerling, Gerard de Lairesse, betichtte hem er zelfs van dat hij de verf op het linnen aanbracht ‘gelijk modder die van het doek afdruipt’.

Niet alleen Rembrandt maar ook talloze andere meesters bezitten, wat in het Duits Alterstil genoemd wordt. Een prachtig voorbeeld hiervan wordt getoond in Tate Modern in Londen tijdens de tentoonstelling The Late Turner met vitale scheppingen van de oude kunstenaar. Ook de tachtigjarige Frans Hals en de even oude Picasso hebben met elkaar gemeen dat zij in de laatste fase van hun schildersleven minder oog hadden voor het detail maar vooral voor het grote ‘uitdrukkingsvolle’ gebaar. 

De korte collegereeks gaat bij zowel oude- als moderne meesters op zoek naar die typerende technische trendbreuk; ofwel een verkenningstocht naar de Alterstil door de eeuwen heen.