Aan het begin van Het Puttertje van Donna Tartt bezoekt de dan 13-jarige Theo met zijn moeder het Metropolitan Museum waar een tentoonstelling is van Hollandse schilderkunst. Eenmaal aangekomen bij Het Puttertje zegt zijn moeder: “Als je het mij vraagt is dit het meest bijzondere schilderij van de tentoonstelling. Fabritius maakt hier iets duidelijk wat hij helemaal zelf had ontdekt, wat geen schilder voor hem wist – zelfs Rembrandt niet.” Aan het slot van Het Puttertje breekt de dan volwassen Theo zich het hoofd over wat Fabritius met zijn schilderij heeft willen uitdrukken. En dan ontdekt hij het wonder van ‘het schoongewassen licht’. Het puttertje is voor Theo een archetypisch meesterwerk dat het ‘raadselachtige, het ambigue, het onverklaarbare’ belichaamt. Het puttertje is een sfinx in vermomming.

Sfinx in vermomming

De overweldigende belangstelling van het publiek dankt Het Puttertje van Fabritius niet alleen aan Donna Tartt.  Deze lezing gaat over een klein stil en helder geschilderd werkje van de briljantste leerling van Rembrandt. We zullen zien hoe Het Puttertje  een uitstapje was in zijn oeuvre, dat voornamelijk bestond uit grote en grootse werken die geënt waren op het werk van zijn leermeester Rembrandt. En dan verschijnt die sfinx in vermomming, die meer dan driehonderdvijftig jaar later kan concurreren met Het meisje met de parel van die andere grote meester uit de zeventiende eeuw.